عرفان، توحید و اخلاق اسلامیمطالب اسلامی و مذهبی

صمت و سکوت در کلام محی الدین ابن عربی (ره)

صمت و سکوت
صمت و سکوت

از ریاضت های اهل سیر و سلوک، صمت و سکوت است و اولیای الهی بر این امر مجاهده و تلاش فراوان می نمودند.

در حالات برخی عرفا نقل شده است که سال ها سنگ ریزه در دهان می گذاشتند، و برخی از اهل مراقبه و سیر و سلوک چنان چه سخنی بیهوده می گفتند خود را جریمه نموده و صدقه می دادند یا نماز مستحبی می خواندند تا به این وسیله بر زبان تسلط پیدا نموده و این عضو کوچک که صعب العلاج ترین عضو بدن می باشد را اصلاح و تأدیب نمایند.

معنای صمت و سکوت

اما صمت آن است که مرید با مخلوقی از جانوران و حشراتی که در سیاحتش با او ملازم گشتند یا در مکان عزلتش با او همراه شدند ، سخن نگوید . و اگر جنّی یا ملکی از ملأ أعلی بر او ظاهر گشت ، از آنان اغماض نماید و توجه ای نکند و نفس خویش را با گفتگو با آنان مشغول نسازد .

و اگر ایشان با او سخن گفتند ، در این صورت اگر پاسخ واجب و فرض بود ، به اندازه ی اداء فرض – بدون هیچ افزایشی – جواب گوید. و اگر پاسخ فرض نبود سکوت برگزیند و به خویشتن مشغول شود. زیرا اگر ایشان او را بر این حال ببیند ، از او اجتناب کرده و دوری گزینند و معترض او نمی گردند و از دید او ناپدید و در پرده ی حجاب می شوند .

چرا که می دانند کسی را که با خدا مشغول است و انس دارد ، به خود سرگرم سازند خدای تعالی آنها را به شدت عقاب نماید.

صمت و سکوت در نفس

اما صمت در نفس ، صمت مرید از حدیث نفس است. پس مرید به چیزی که امید تحصیل آن را در پایان سلوک خویش از خدای تعالی دارد حدیث نفس نکند. زیرا حدیث نفس این چنینی در مورد چیزی که هنوز حاصل نشده ، تضییع وقت است. چرا که آن چیز از آرزوهاست.

و اگر مرید ، نفس خویش را به حدیث نفس عادت دهد ، آن حدیث نفس بین او و ذکر قلبی خدا حایل افتد. زیرا قلب گنجایش انجام دو کار همزمان – یعنی حدیث نفس و ذکر – را ندارد.

در این صورت آن سببی که در عزلت و صمت ، مطلوب مرید است از میان برخیزد . و از مرید فوت می شود و آن سبب مطلوب ذکر الله است ، که با آن آینه ی قلب مرید روشن می شود . و پس از آن پروردگارش در قلب او تجلی می کند.

پیشنهاد:

(ریاضت سالکین ، انتشارات آل علی (ع) ، ص ۸۲)

بررسی کلی

امتیاز کل

صمت و سکوت از ارکان اصلی در سیر الی الله می باشد و اهل مراقبه و سیر و سلوک باید زبان خویش را کنترل و اصلاح نمایند.

User Rating: ۵ ( ۲ votes)

تیم تحریریه دلدادگان

این مقاله توسط اعضای تیم تحریریه دلدادگان منتشر شده است. در سایت مذهبی دلدادگان تلاش می‌کنیم تا انواع موضوعات اسلامی و مذهبی و مطالب آموزنده و جالب دینی را به شما ارائه دهیم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا