عرفان، توحید و اخلاق اسلامیمطالب اسلامی و مذهبی

مراقبه سالک الی الله جهت نماز شب و شب زنده داری

چگونه خود را برای نماز شب و شب زنده داری آماده کنیم؟

نماز شب و شب زنده داری
نماز شب و شب زنده داری

برای بهره بردن از فضیلت نماز شب و شب زنده داری باید تمام تلاش خود را انجام داده و خود را آماده نماییم تا از فضیلت آن بهره مند شویم.

از ابتدای روز باید بر اعمال و رفتار خود مراقبت نموده و در انتهای شب نیز باید از دیر خوابیدن و خوردن غذای بیش از حد پرهیز نماییم تا موجبات نماز شب و شب زنده داری را فراهم نماییم .

گناه و انجام مکروهات موجب از دست دادن توفیق شب زنده داری و یا کم توفیقی در انجام آن شده و انجام واجبات و مستحبات موجب می شود تا انسان لیاقت تهجد را کسب نماید .

میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره) ، سخنان بسیار ارزشمندی در این رابطه دارند که مطالعه و دقت در آن می تواند انسان را به هدف خویش نزدیک ساخته و از سر در گمی نجات دهد که در ادامه برخی از مواعظ و نصایح اخلاقی و عرفانی ایشان را برای شما بیان می نماییم .

مراقبه سالک الی الله برای نماز شب و شب زنده داری

[ ای طالب اُنس با حضرت دوست ! ] مؤمن می بایست ، از ابتدای روز و در اول شب به فکر تهیّه ی اسباب تهجد و شب زنده داری که عبارت از خواب در روز و در اوّل شب و تهیه مکان مناسب و کتاب دعاء و آبِ وضوء و مسواک و چراغ است ، برای خود باشد و در هنگام خوابیدن ، آیه ی آخر سوره ی کهف را به نیّت اینکه در وقت نماز شب بیدار شود ، قرائت کند که این مسئله برای کسانی که اهل تهجّد هستند ، به تجربه ثابت شده است.

همچنین از رسول خدا (ص) روایت شده که « کسی که می خواهد برای نماز شب برخیزد چون بسترش را آماده کرد، بگوید:

« اللهُمَّ لاتُؤمِنّی مَکرکَ وَ لا تُنسِنی ذِکرَک وَ لا تَجعَلنی مِنَ الغافلین ، اَقوُمُ ساعهَ کذا » ، (بار الها! مرا از مکر خود ایمن مگردان و یادت را از یادم مبر و مرا در زمره ی غافلان قرار مده).

بعد ، ساعتی را که می خواهد برای نماز به پا خیزد در نظر آورد ؛ خداوند ملکی را مأمور می کند که او را در همان ساعت ، از خواب بیدار کند.

تأثیر حالات اول شب در نماز شب و شب زنده داری آخر شب

[ بدان ای طالب سحرخیزی که ] چون حالات اول شب ، در توفیق آخر شب مؤثر است ، لذا سزاوار است که انسانی که قصد تهجّد دارد ، بر وظایف و آداب خوابیدن ، مواظبت داشته باشد تا توفیق قیام برای نماز شب نصیبش شود؛

و از وظایف مهمِّ هنگام خواب ، یکی محاسبه ی نفس می باشد که می بایست که از ابتدای وقتی که در شبِ قبل ، از خواب بیدار شده تا آن هنگامی که می خواهد برای خواب به بستر برود ، تمام حرکات و سکنات و اقوال و افعال خود را محاسبه کند ؛ بعد به این مطلب توجه داشته باشد که خواب ، برادر مرگ است و هنگام خواب ، خداوند روح او را می گیرد همچنان که روحِ مُرده گرفته می شود و این آیه ی شریفه را قرائت کند:

« الله یَتَوَفَّی الأنفُسَ حِینَ مَوتِها وَ الّتِی لَم تَمُت فِی مَنامِها »

و خواب را مرگ صغیر بداند و به این حقیقت توجه داشته باشد ، که اگر روحش را خداوند به بدنش باز نگرداند ، برای همیشه مرده است و لذا همان سخنی که مردگان پس از مرگ بر زبان می آورند ، بگوید و این آیه را تلاوت کند:

« رَبِّ ارجِعُونِ لَعَلِّی أعمَلُ صالِحاً »

و به خاطر داشته باشد که همه ی آن کسانی که به خواب رفتند ، زبان حالشان همین بود و به امید برخواستن سر به بالین نهادند ، ولی بسیاری از آنها دیگر ، سر از بالین برنداشتند و در جواب تقاضای بازگشت آنها خطاب رسید:

« کَلّا إنَّها کَلِمَهٌ هُوَ قائِلُها وَ مِن وَرائِهِم بَرزَخٌ إِلی یَومِ یُبعَثُونَ »

و با طهارت و یاد خدا به بستر رود و از ادعیه و اذکاری که در این مورد رسیده ، غفلت نکند و روح و نفس و قلب و تمام امور خود را به خدا بسپارد و به زبان حال بگوید : به سوی خدا می روم .

مراقبه ی سالک در مقدار و زمان خواب و ضرورت شب زنده داری

[ ای عزیز ! سالک باید برای خواب و تهجّدش نظم و برنامه داشته باشد ]

امّا خواب : ریاضت آن را مرحوم علییّن آرامگاه ، آخوند استاد « قدّس سرّه » می فرمودند که هر شبانه روزی یک ساعت از مقدار طبی کم بکند ؛ میزان طبی را « هفت ساعت » می فرمودند ، که خوابش در شبانه روزی « شش ساعت » باشد ؛ ولی وقتش را به نحوی قرار دهد که اواخر شب را بیدار باشد ، چرا که می فرمودند: «کسانی که از مقامات دین به جایی رسیده اند ، همه شان از شب خیزان بوده اند ، از غیر ایشان دیده نشده است »

(باده گلگون ، انتشارات زمان ، ص ۱۰۴ ، ۲۸۷ و ۲۸۸)

بررسی کلی

امتیاز کل

سالک الی الله باید بر خواندن نماز شب و شب زنده داری مراقبت و مداومت داشته و شرایط و لوازم لازم جهت این امر مهم را مهیّا نماید.

User Rating: ۴.۳۱ ( ۴ votes)

تیم تحریریه دلدادگان

این مقاله توسط اعضای تیم تحریریه دلدادگان منتشر شده است. در سایت مذهبی دلدادگان تلاش می‌کنیم تا انواع موضوعات اسلامی و مذهبی و مطالب آموزنده و جالب دینی را به شما ارائه دهیم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا